Boże Narodzenie na Bałkanach

Witajcie, dzisiaj jest ważny dzień! Tak jak we wczorajszej relacji napisałam, dzisiaj Wam przedstawiam drugi dzień prawosławnych świąt! Tak wygląda Boże Narodzenie na Bałkanach 🙂

Božić (Boże Narodzenie)

Jest to najweselsze ze wszystkich świąt. Świętuje się je przez trzy dni. Pierwszy dzień Bożego Narodzenia to 7 stycznia. Tego dnia, wcześnie rano (zanim zacznie świtać) w kościołach biją dzwony, a niektórzy strzelają z pistoletów czy odpalają petardy.

O godzinie 6 rano w cerkwi odbywa się liturgia Bożego Narodzenia, natomiast wszyscy wierzący pozdrawiają się słowami: ,,Hristos se rodi!”, na które trzeba odpowiedzieć: ”Vaistinu se rodi!” (,,Prawdziwie się narodził”). Po nabożeństwie wszyscy wracają do domu i wtedy ma miejsce uroczyste śniadanie (potrawy już nie są postne). Na początku domownicy dzielą się „pogaczą” – jest to specjalnie przygotowane ciasto, do którego podczas pieczenia wrzuca się; monetę, kukurydzę, żyto, gałązki suszonej bazyli. Osoba, która w swojej części ,,pogaczy” odnajdzie jeden z symboli, w nadchodzącym roku będzie miała odpowiednio; moneta – dużo pieniędzy, kukurydza – urodzajną ziemię, żyto – płodność, bazylia – zdrowie.

Položajnik – gość, który przynosi szczęście

W dzień Bożego Narodzenia, w godzinach przedpołudniowych do każdego domu przychodzi specjalny gość. Musi to być mężczyzna, który z reguły umówił się z rodziną, ale bardzo często bywa, że jest to nieoczekiwana osoba. Nazywa się on položajnik.

Položajnik wita domowników słowami „Hristos se rodi”, składając im życzenia, a później podchodzi do pieca (kuchenki). Jeśli w domu jest piec, otwiera go i spala w nim badnjak wypowiadając słowa: ,,Koliko varnica, toliko srećica, Koliko varnica toliko parica […] A najviše zdravlja i veselja, Amin, Bože daj!”, co można przetłumaczyć jako: ”Ile iskier, tyle szczęścia. Ile iskier, tyle pieniędzy. Ale najwięcej zdrowia i radości. Amen. Daj Boże!”.

Položajnik ma symbolizować mędrców, którzy przybyli do stajenki i pozdrowili dzieciątko. Kiedy zostanie spalony cały badnjak, rodzina częstuje gościa rakiją i jedzeniem oraz daje mu prezent. Položajnik jest tą osobą, która przez cały następny rok ma przynosić szczęście.

A więc życzę Wam wszystkim szczęścia w tym roku! Mam nadzieję, że będziecie mi w nim towarzyszyć i że tworząc relacje dla Was, uda mi się stanąć na wysokości zadania 🙂